Nega bu muhim
Hozirgi iqtisodiy vaziyatda eksportchilar dollar kursining pasayishi bilan bir vaqtda so‘mdagi xarajatlarning oshishiga duch kelmoqda. Ularning fikricha, so‘mning qadrsizlanishi ularning 70-80 foiz muammolarini hal qiladi, ayniqsa, to‘qimachilik sohasida raqobat Xitoy, Bangladesh va Misrga to‘g‘ri keladi.
Nima bo‘ldi
- To‘qimachilik kompaniyasi vakili: “Markaziy bank ushlab turilgan dollar kursini qo‘yib yuborishi kerak”, dedi, bu esa mahsulot tannarxiga yukni kamaytiradi.
- Biznes vakillarining fikricha, so‘mning mustahkamlanishi milliy valyutadagi xarajatlarning oshishiga olib keladi va raqobatbardoshlikni pasaytiradi.
- Markaziy bank rahbari o‘rinbosari Ayubxon Kamalovning ta’kidlashicha, regulyator kursning shakllanishiga aralashmayapti va ishtirokchilarga O‘zRVB birjasida valyuta bilan erkin savdo qilishni taklif qilmoqda.
- Savdo-sanoat palatasi bir dollar uchun 16 ming so‘mdan 17 ming so‘mgacha bo‘lgan kursni belgilashni taklif qildi.
Nima deyildi
Eksportchilarning ta’kidlashicha, joriy kurs va so‘mdagi tannarxning o‘sishi rentabellikning pasayishiga olib keladi va korxonalar barqarorligiga tahdid soladi. Ko‘rsatilgan devalvatsiya biznesning tashqi bozorlarda ishlashini osonlashtiradi va valyuta tebranishlari bosimini kamaytiradi.
Mohiyat
- Yaqinda biznes hamjamiyati bilan bo‘lib o‘tgan uchrashuvlarda eksportni qo‘llab-quvvatlash choralari — soliq imtiyozlaridan tortib valyuta siyosatigacha muhokama qilinmoqda.
- Ayni paytda birjada dollar kursi o‘zgaruvchanlikni namoyish etmoqda: yuqoriga va pastga keskin tebranishlar o‘sish paytida ham, pasayish paytida ham vahima uyg‘otadi.
- Markaziy bank biznesga kursga aralashmasdan, birja bilan mustaqil ishlashni taklif qilmoqda.
