Nega bu muhim
Faktoring — O‘zbekiston bozori uchun nisbatan yangi xizmat, biroq 2024-yil oxiridan boshlab u eksponensial o‘sishni ko‘rsatmoqda. Bu biznesning garovsiz moliyalashtirishga bo‘lgan ishonchi va raqamli platformalarning mashhurligi ortib borayotganidan dalolat beradi.
Asosiy faktlar:
- Umumiy hajmi: 6 oyda 4 trln so‘m;
- Banklar ulushi: 3,7 trln so‘m (93%);
- Raqamli faktoring ulushi: 2,3 trln so‘m (58%);
- Platformalar: Finmakon — 1,2 trln (52%), Ozplanet — 1,1 trln (48%);
- Iyun oyida — 1 trln so‘mdan ortiq xizmatlar;
- Yetakchilar: Asakabank — 758 mlrd so‘m;
- Bitimlar soni bo‘yicha yetakchi: Kapitalbank — 722 ta shartnoma;
- Tez o‘sib borayotgan o‘yinchilar: SQB, Hamkorbank, MKBANK, Agrobank, Turonbank;
- Izi Finans MFO faollik ko‘rsatdi: 211 mlrd so‘mlik 350 ta bitim tuzildi.
Nima deyildi
Banklar raqamli faktoringga bo‘lgan talabning yuqoriligi va mijozlarning klassik kreditlashdan voz kechayotganini ta’kidlamoqda. Kichik biznes va eksportchilarning qiziqishi ortib bormoqda.
Mohiyat
O‘zbekistonda faktoring 2024-yil oxiridan faol joriy etila boshlandi. U biznesga shartnoma bo‘yicha to‘lovni kutmasdan (masalan, 90 kun), pulni darhol bank yoki MFO orqali olish imkonini beradi. Ayniqsa, B2B segmentida va davlat shartnomalari bo‘yicha yetkazib beruvchilar orasida talab yuqori.
