Nega bu muhim
Sezilayotgan inflyatsiya fuqarolarning narxlar o‘zgarishini kundalik hayotda qanday qabul qilishini aks ettiradi va ko‘pincha rasmiy ko‘rsatkichlardan ko‘ra iste’molchilarning xatti-harakatlariga kuchliroq ta’sir ko‘rsatadi. Inflyatsion his-tuyg‘ularning pasayishi narx muhiti va aholi kutilmalarining barqarorlashganidan dalolat berishi mumkin. Markaziy bank uchun bunday ma’lumotlar amalga oshirilayotgan pul-kredit siyosati samaradorligining indikatori bo‘lib xizmat qiladi.
Nima bo‘ldi
- O‘zbekistonda sezilayotgan inflyatsiya pasayishda davom etdi — Markaziy bank noyabr oyida o‘tkazilgan aholi o‘rtasida o‘tkazilgan so‘rov natijalariga ko‘ra shunday xulosaga keldi.
- Bu oydagi narxlar o‘sishining o‘rtacha va mediana bahosi oldingi oylarga nisbatan kamaydi.
- Eng yuqori inflyatsion hissiyotlar alohida hududlar, kasbiy guruhlar va daromad toifalarida qayd etildi.
Raqamlar va faktlar
- Noyabr oyida narxlar o‘sishining o‘rtacha bahosi 11,8 foizni tashkil etib, o‘tgan ikki oyga nisbatan 0,6 foiz bandga pasaygan.
- Mediana ko‘rsatkichi 0,3 f.p.ga kamayib, 10,2% ni tashkil etdi.
- Hududlar kesimida eng yuqori ko‘rsatkich Andijon viloyatida qayd etilgan — 13,2 foiz, keyingi o‘rinlarda Toshkent viloyati — 12,8 foiz va Jizzax viloyati — 12,3 foiz.
- Toshkent shahrida bu ko‘rsatkich 11,5 foizni tashkil etdi, bu mamlakatdagi o‘rtacha ko‘rsatkichdan past.
- Eng past ko‘rsatkichlar Xorazmda — 10,7%, Qoraqalpog‘istonda — 11% va Sirdaryo viloyatida — 11,3% qayd etildi.
- Kasblar orasida eng yuqori baholarni maishiy xizmat ko‘rsatish sohasi xodimlari — 12,9%, davlat xizmatchilari — 12,8% va pensionerlar — 12,6% bergan.
- Eng past ko‘rsatkichlar umumiy ovqatlanish sohasida — 10,2 foiz, shuningdek, agrar va transport sohalarida — 10,5 foizdan qayd etildi.
- Daromadi 30 mln so‘mdan yuqori bo‘lgan respondentlar narxlar o‘sishini 21,4 foizga baholagan bo‘lsa, 10-15 mln so‘m daromadlilar guruhida bu ko‘rsatkich 14,1 foizni, 20-30 mln so‘m daromadlilar toifasida esa 14 foizni tashkil etdi.
- Daromadi 4 mln so‘mgacha bo‘lgan guruhlarda narxlar o‘sishi 11% dan past bo‘lgan.
- Go‘sht va sut mahsulotlari narxining oshishini so‘ralganlarning 49 foizi qayd etgan.
- Elektr va gaz, yoqilg‘i va dori-darmonlar 27% respondent tomonidan ko‘rsatilgan.
- Meva va sabzavotlar narxi oktyabr oyidagi 22 foizga nisbatan 23 foizga, kiyim-kechak va poyabzal narxi 17 foizga nisbatan 19 foizga oshgan.
- Tuxum narxining oshishi haqida eslatmalar ulushi 18 foizdan 14 foizga, sariyog‘ 19 foizdan 18 foizga, qurilish materiallari 17 foizdan 14 foizga kamaydi.
- Eng kam eslatmalar guruch — 6%, shakar — 7%, maishiy xizmatlar — 8%, shuningdek, ta’lim xizmatlari, ta’mirlash va non — 9% dan.
Mohiyat
- Sezilayotgan inflyatsiyaning o‘rtacha va mediana bahosining pasayishi aholi tasavvuridagi inflyatsion bosimning susayganini ko‘rsatadi.
- Hududlar, kasblar va daromad guruhlari o‘rtasidagi farqlar narx o‘zgarishlarining notekisligini va ayrim toifadagi fuqarolarning tovar va xizmatlar narxining oshishiga sezgirligini ko‘rsatadi.
- Концентрация упоминаний подорожания в продовольственных и коммунальных категориях отражает сохранение ключевых источников инфляционных ощущений.
