Nima uchun bu muhim:
Raqamlashtirishga qaramay, naqd pulga bo‘lgan ehtiyojning o‘sishi likvidlikni nozik sozlashni talab qiladi. Regulyatorning harakatlari pul massasini boshqarishga vazmin, ammo tezkor yondashuvni ko‘rsatadi.
Nima bo’ldi:
- Markaziy bank tomonidan 2025-yilning yanvar-iyun oylarida 5,2 trln so‘m naqd pul muomalaga chiqarilgan;
- Sababi — banklarga naqd pul tushumlaridan yuqori bo‘lgan keshga bo‘lgan talabning mavsumiy o‘sishi;
- 2025-yil 1-iyul holatiga naqd pullarning pul massasidagi ulushi 18,9 foizni tashkil etdi (bir yil avvalgi 21,1 foizga nisbatan);
- Muomaladagi naqd pullar hajmi (M0) — 59 trln so‘m, pul massasi (M2) — 312 trln so‘m.
Nima deyishdi:
Tahlilchilarning ta’kidlashicha, Markaziy bank likvidlikka bo‘lgan talab va naqd pul ulushini kamaytirish vazifalari o‘rtasida muvozanatni saqlamoqda.
Mohiyat:
- Naqd pulsiz hisob-kitoblar o‘sib bormoqda, ammo aylanma tuzilmasida kesh almashtirilmaydigan yo‘nalishlar saqlanib qolmoqda (pensiyalar, valyuta, xizmatlar).
- Regulyator siyosati pul muomalasidagi barqarorlik va bashorat qilishga qaratilgan.
