Nega bu muhim
Islomiy moliyalashtirishning nobank sektorga kengayishi kichik biznes va bank xizmatlaridan foydalana olmaydigan jismoniy shaxslar uchun shariat mahsulotlariga kirish imkoniyatini ochadi. Bu moliyaviy inklyuziyani oshiradi va muqobil moliyalashtirish manbalari bozorida raqobatni yuzaga keltiradi.
Nima bo‘ldi
- Mikromoliya tashkilotlari, lombardlar va faktoring kompaniyalari islom moliyasi xizmatlarini ko‘rsatish huquqiga ega bo‘ldi;
- Mavjud moliyalashtirish turlari: islomiy ijara, muzoraba, murobaha, mushoraka va salam;
- Kapitalning yetarlilik koeffitsiyenti 10% dan kam bo‘lmasligi kerak (ilgari talab faqat MFOga taalluqli edi);
- Tashkilotlar islomiy xizmatlar to‘g‘risida har oyda Markaziy bankka hisobot berishi shart;
- Umidsiz aktivlar uch ish kuni ichida zaxiralar hisobiga hisobdan chiqarilishi kerak.
Islomiy moliyalashtirish turlari
- Ijara — islomiy ijara;
- Muzoraba — investor va boshqaruvchi o‘rtasida foydani taqsimlash bilan moliyalashtirish;
- Murobaha — to‘lovni kechiktirish va kelishilgan ustama bilan savdoni moliyalashtirish;
- Mushoraka — foyda va zararlarni taqsimlash bilan hamkorlikda moliyalashtirish;
- Salom — qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini oldindan moliyalashtirish.
Mohiyat
Markaziy bank “Mikromoliya tashkilotlari va lombardlar faoliyatini muvofiqlashtirish va tartibga solish to‘g‘risida”gi nizomga o‘zgartirishlar kiritib, uning amal qilishini faktoring kompaniyalariga ham tatbiq etdi. Bu esa nobank moliya sektorini tartibga solishni birxillashtiradi.
Avvalroq O‘zbekistonda islom banklarini litsenziyalash boshlangandi. Endi islomiy mahsulotlar hududlardagi kichik biznes va jismoniy shaxslar bilan ishlaydigan XMIlar orqali mavjud bo‘ladi. Bu, ayniqsa, foizli qarzlardan qochadigan diniy yo‘nalishdagi tadbirkorlar uchun muhimdir.
Kapitalning yetarliligi talabi (10%) yangi mahsulotlar bilan ishlashda tashkilotlarning moliyaviy barqarorligini oshirishga qaratilgan. Regulyatorga hisobot berishning kuchaytirilishi Markaziy bankka mamlakatda islomiy moliyalashtirishning rivojlanishini nazorat qilish imkonini beradi.
