Nega bu muhim
Eksimbank Uzbekistan Airways’ni modernizatsiya qilishni moliyalashtiradi (eski Boeing 757/767 samolyotlarini yangi 787 Dreamliner samolyotlariga almashtirish) — 1-2 milliard dollarlik loyiha, sifat va xavfsizlikni yaxshilaydi. DFC Toshkentda o‘z ofisini ochadi – mintaqadagi birinchi Amerika moliya instituti, uzoq muddatli hamkorlik haqida signal. Qo‘shma investitsiya platformasi energetika (quyosh, shamol elektr stansiyalari), muhim minerallar (elektronika, batareyalar uchun nodir metallar) ga 500 million dollardan ortiq mablag‘ jalb qiladi. GM Chevrolet modellarini kengaytiradi, mahalliylashtirishni 70% gacha chuqurlashtiradi — narxlarni pasaytiradi, ish o‘rinlarini yaratadi.
Nima bo‘ldi
- O‘zbekiston va Eksimbank o‘rtasida energetika, transport, IT, qishloq xo‘jaligini moliyalashtirish to‘g‘risida bitim imzolandi;
- Eksimbank aviaparkni modernizatsiya qilish, Boeing yetkazib berishni moliyalashtirishi mumkin;
- DFC Toshkentda o‘z ofisini ochadi, qo‘shma investitsiya platformasini yaratadi;
- GM 5 yil ichida 1,6 million dona Chevrolet ishlab chiqardi — bu AQShdan keyin ikkinchi bozor;
- Modellar qatorini kengaytirish, mahalliylashtirishni chuqurlashtirish, yangi texnologiyalardagi loyihalar.
AQSH Eksimbanki
- Kelishuv: energetika (quyosh, shamol elektr stansiyalari), muhim minerallar (nodir metallar), transport (aviatsiya, temir yo‘llar), qishloq xo‘jaligi (irrigatsiya, agrotexnika), IT (data-markazlar, bulutli platformalar) loyihalarini moliyalashtirish.
- Boeing: Uzbekistan Airways modernizatsiyasi — eski Boeing 757/767 samolyotlarini yangi 787 Dreamliner, 737 MAX samolyotlariga almashtirish. Eksimbank xaridni (1-2 mlrd dollar) 15-20 yilga imtiyozli foizlarda (yiliga 3-5%) moliyalashtirishi mumkin.
- Nodir minerallar: O‘zbekiston elektronika, elektromobillar batareyalari, harbiy texnika uchun zarur bo‘lgan nodir yer metallari (neodim, lantan, seriy) konlariga ega. Eksimbank AQShga ishlab chiqish, qayta ishlash va eksport qilishni moliyalashtiradi.
DFC (AQSH xalqaro moliyaviy rivojlanish korporatsiyasi)
- Toshkentdagi ofis: mintaqadagi birinchi Amerika moliya instituti — Xitoy bilan uzoq muddatli hamkorlik va raqobat haqida signal (Osiyo infratuzilmaviy investitsiyalar banki).
- Investplatforma: O‘zbekiston bilan birgalikda energetika (quyosh, shamol elektr stansiyalari $500+ mln), moliya (banklarni qo‘llab-quvvatlash, FinTech), transport (yo‘llar, logistika), qishloq xo‘jaligi (irrigatsiya, agrotexnika), IT (data-markazlar, startaplar) sohalarini moliyalashtirish uchun.
- Kichik biznes: DFC grantlar, kichik va o‘rta biznes uchun kreditlar taqdim etadi — tadbirkorlarni qo‘llab-quvvatlash, ish o‘rinlarini yaratish.
General Motors
- 5 yil ichida 1,6 mln dona avtomobil: O‘zbekiston Chevrolet’ning AQShdan keyingi ikkinchi yirik bozori, Markaziy Osiyo va MDHda yetakchi.
- Modellar qatorini kengaytirish: elektromobillar (Chevrolet Bolt), gibridlar, yangi krossoverlar, diversifikatsiya uchun pikaplar qo‘shildi.
- Mahalliylashtirishni chuqurlashtirish: 30-40% dan 70% gacha — mamlakat ichida dvigatellar, transmissiyalar, elektronika ishlab chiqarish. Narxlarni tushiradi, ish o‘rinlari yaratadi, eksport salohiyatini oshiradi.
- Yangi texnologiyalar: elektromobillar, avtonom haydash, aqlli tizimlarda qo‘shma loyihalar.
- Xomashyo resurslari: GM elektromobil batareyalari uchun O‘zbekistonda nodir metallarni qazib olish — vertikal integratsiya, Xitoyga qaramlikni kamaytirish.
Mohiyat
- Mirziyoyevning AQShga tashrifi: 6-noyabr kuni Vashingtonga amaliy tashrif — so‘nggi bir necha yil ichida birinchisi, munosabatlarning iliqlashuvi, strategik sheriklik belgisi.
- Eksimbank: AQShning davlat eksport-import banki, xorijiy mamlakatlar tomonidan Amerika tovarlari, xizmatlarini imtiyozli foizlarda sotib olishni moliyalashtiradi. Maqsad — Amerika eksportini qo‘llab-quvvatlash, AQShda ish o‘rinlarini yaratish.
- DFC: davlat korporatsiyasi, Xitoy bilan raqobatlashish uchun rivojlanayotgan mamlakatlarga sarmoya kiritadi. Toshkentdagi ofis Xitoyning “Makon va yo‘l” loyihasiga qarama-qarshi turadi.
- O‘zbekistonda GM: 1996-yildan beri hamkorlik, GM Uzbekistan qo‘shma korxonasi. 25 yil ichida 3 milliondan ortiq avtomobil ishlab chiqardi, 20 mingdan ortiq ish o‘rni yaratdi.
- Muhim minerallar: nodir metallar — elektronika, batareyalar, harbiy texnika uchun strategik resurs. AQSH Xitoyga bog‘liq (jahon ishlab chiqarishining 80 foizi), muqobil variantlarni O‘zbekiston va Afrikadan izlamoqda.
