Nega bu muhim
Yevropa Ittifoqi (YI) muvofiqlikni tan olish tizimi o‘zbekistonlik ishlab chiqaruvchilar uchun Yevropa bozorlarini ochadi. Bu shunchaki xomashyo eksporti emas, balki barqaror iqtisodiy o‘sish va diversifikatsiya uchun muhim bo‘lgan qo‘shimcha qiymatga ega tayyor mahsulotdir.
Nima bo‘ldi
- 2025-yilning 9 oyida elektrotexnika sanoatida ishlab chiqarish 16,3 foizga o‘sib, 34 trillion so‘mni, eksport esa 970 million dollarni tashkil etdi.
- Sohada $2,1 mlrdlik 157 ta loyihadan iborat portfel shakllantirilgan bo‘lib, ular qariyb 14,5 mingta ish o‘rni yaratadi.
- Hozirda mis mahsulotlari eksportining qariyb 60 foizi yuqori qo‘shilgan qiymatga ega tovarlardir, bu ulushni kengaytirish uchun salohiyat mavjud.
- Prognoz: yaqin yillarda mis ishlab chiqarish hajmi 250 ming tonnagacha, 2030-yilga borib esa 500 ming tonnagacha o‘sadi.
- Qo‘llab-quvvatlash choralari ishlab chiqilmoqda: xomashyo sotib olishda chegirmalar, kreditlar bo‘yicha foiz stavkasining 5 foizdan yuqori qismini kompensatsiya qilish, soliq va bojxona imtiyozlari.
- O‘zbekiston standartlar instituti XEK baholash sxemasiga a’zo bo‘ldi, bu esa O‘zbekiston sertifikatlarini 53 mamlakatda tan olish imkonini beradi.
- Texnik jihatdan tartibga solish agentligi yevropalik hamkorlar bilan birgalikda muvofiqlikni baholash tizimini (CE) joriy etmoqda — bu mahsulotlarning Yevropa Ittifoqi bozorlarida tan olinishini ta’minlaydi.
- Prezident bu chora-tadbirlarni jadallashtirib, yangi tashqi bozorlarga faol kirib borish bo‘yicha ko‘rsatmalar berdi.
Mohiyat
O‘zbekiston an’anaviy ravishda xomashyo va yarim tayyor mahsulotlarni eksport qiladi, yuqori qo‘shimcha qiymatga ega tayyor mahsulotlarga o‘tish eksport barqarorligini oshirish yo‘lidagi strategik qadamdir. Yevropa Ittifoqi standartlarini tan olish Yevropa savdo zanjirlariga kirish va texnik to‘siqlardan qochish uchun zarurdir. Bunday yondashuv sanoatlashtirish, texnologik yangilanish va global eksport tarmoqlaridagi rollarni kuchaytirish yo‘lini qo‘llab-quvvatlaydi.
