Nega bu muhim
Sun’iy intellekt yechimlarini keng miqyosda joriy etish uchun kuchli hisoblash infratuzilmasi zarur, mamlakatdagi mavjud quvvatlar esa hozircha faqat kichik loyihalarga mo‘ljallangan. “Aqlli shahar” tizimlari shahar boshqaruvi samaradorligini oshirish, xarajatlar va byurokratiyani kamaytirish, shuningdek, yangi raqamli infratuzilmani yaratish imkonini beradi. Bu mamlakatning texnologik mustaqilligi, raqobatni kuchaytirish, xususiy va xorijiy investitsiyalarni jalb qilish yo‘lidagi qadamlardan biridir.
Asosiy faktlar
- 2025-yilda 16 ta superkompyuter sotib olish uchun 50 million dollar yo‘naltiriladi, 2026-yilda esa bu miqdor ikki baravar ko‘payib, 100 million dollarni tashkil etadi.
- Prezident raqobatbardoshlikning uchta asosiy omilini ta’kidladi: infratuzilma, ochiq ma’lumotlar va kadrlar tayyorlash.
- So‘nggi sakkiz yil ichida 300 ming kilometrdan ortiq optik tolali liniyalar yotqizildi, aholi punktlarining 99 foizi mobil aloqa bilan qamrab olindi, 7 ta ma’lumotlar markazi ishga tushirildi.
- Hududlarda bunga misol: Urganch shahridagi “Aqlli shahar” tizimi elektr, gaz, suv va issiqlik ta’minoti, transport, kommunal xizmatlarni birlashtirib, murojaatlarni tahlil qilish va yechimlar taklif etish imkonini bermoqda.
- Viloyat va poytaxt tumanlari rahbarlariga bu tajribani o‘rganib, yil yakuniga qadar shunday tizimlarni yo‘lga qo‘yish topshirildi.
- 2026-yildan boshlab idoralar va hududlar bo‘yicha sun’iy intellektni joriy etish reytingi joriy etiladi, shuningdek, sog‘liqni saqlash, energetika, moliya, transport va qishloq xo‘jaligi sohalarida 100 ta loyihani amalga oshirish rejalashtirilgan.
Nima deyildi
Tadbirkorlar chet el infratuzilmasidan foydalanishga majbur bo‘lmoqda, — dedi prezident ichki superkompyuterlar zarurligini ta’kidlab.
Raqamli texnologiyalar vaziri Sherzod Shermatov intervyuda sun’iy intellektga sarflangan sarmoya yaqin yillarda “10 barobar” foyda keltirishi mumkinligini aytdi. Mutaxassislarning ta’kidlashicha, O‘zbekiston sun’iy intellektni rivojlantirish va raqamli xizmatlar eksporti bo‘yicha mintaqaviy markazga aylanishga intilmoqda.
Mohiyat
2024-2025-yillarda O‘zbekiston raqamli infratuzilmani sezilarli darajada kengaytirdi hamda davlat xizmatlari va iqtisodiyotni raqamlashtirishni kuchaytirdi. Masalan, IT-xizmatlar eksporti yuqori sur’atlarda o‘smoqda. “Sun’iy intellektning 2030-yilgacha strategiyasi” dasturi tasdiqlandi, turli sohalardagi dastlabki 86 ta loyiha uchun 50 million dollarlik jamg‘arma ishga tushirildi.
Xalqaro investorlar va texnologik kompaniyalar O‘zbekistonni Markaziy Osiyoda ma’lumotlar markazlari va IT infratuzilmasini joylashtirish uchun maydon sifatida ko‘rmoqda.
