Nega bu muhim
Yangi bitim O‘zbekistonning eng yirik savdo hamkori va investitsiyalar manbai bo‘lgan Yevropa Ittifoqi bilan munosabatlarining huquqiy asoslarini modernizatsiya qiladi. U Yevropa bozorlari, texnologiyalari va kapitaliga yo‘l ochadi, mamlakatning mintaqaviy savdodagi mavqeini mustahkamlaydi va chuqur iqtisodiy islohotlar uchun zamin yaratadi.
Nima bo‘ldi
- O‘zbekiston va Yevropa Ittifoqi Bryusselda Kengaytirilgan sheriklik to‘g‘risidagi bitimni imzoladi;
- Hujjat TIV rahbari Baxtiyor Saidov va Yevropa Ittifoqi Oliy vakili Kaya Kallas tomonidan imzolandi;
- Bitim 1996-yilgi hujjat o‘rnini bosadi, muzokaralar 2019-yil fevraldan 2022-yil iyulgacha davom etdi;
- Hujjat 9 ta bo‘lim, 356 ta modda va 14 ta ilovani o‘z ichiga oladi;
- U savdo, sarmoya, barqaror rivojlanish, fan, ta’lim, texnologiya, ekologiya va iqlimni qamrab oladi.
Hamkorlikning to‘rtta ustuvor yo‘nalishi
Prezident Mirziyoyev Yevropa kompaniyalari rahbarlari bilan uchrashuvda quyidagi asosiy yo‘nalishlarni belgilab berdi:
- Xomashyoni chuqur qayta ishlash — mamlakat ichida yuqori qo‘shilgan qiymatli tayyor mahsulot ishlab chiqarish;
- “Yashil” iqtisodiyot — QTEM, energiya tejash va ekologik kimyo loyihalarida ishtirok etish;
- Infratuzilma va logistika — transport tarmog‘ini modernizatsiya qilish, Yevropa va Osiyo o‘rtasidagi tranzit yo‘nalishlarini rivojlantirish;
- Raqamli iqtisodiyot — IT-parklar va startap-inkubatorlarni rivojlantirish orqali IT, sun’iy intellekt va kiberxavfsizlik sohasidagi hamkorlik.
Biznes uchrashuv
Prezident European Investment Bank, Commerzbank, Vandewiele, KfW va boshqa Yevropa kompaniyalari rahbarlari bilan davra suhbati o‘tkazdi. Ishtirokchilar O‘zbekistonda investitsiyalar uchun shaffof va barqaror sharoitlar mavjudligini ta’kidlab, yangi qo‘shma loyihalarni amalga oshirishga tayyor ekanliklarini tasdiqladilar.
Kengayish bo‘yicha Yevropa komissari Marta Kos ham uchrashuvda ishtirok etdi, bu esa O‘zbekistonning Yevropa Ittifoqi uchun Markaziy Osiyodagi strategik ahamiyatini ta’kidlaydi.
Mohiyat
YI O‘zbekistonning eng yirik savdo hamkorlaridan biridir. 2025-yilning 9 oyida Yevropa Ittifoqi bilan savdo aylanmasi 5 milliard dollarni tashkil etdi. Yangi bitim Yevropa investitsiyalari va O‘zbekiston mahsulotlarini Yevropa bozorlariga eksport qilish uchun yanada qulay shart-sharoitlar yaratadi.
Bitim bo‘yicha muzokaralar uch yildan ortiq davom etdi (2019-yil fevral — 2022-yil iyul), bu hujjatning jiddiyligi va chuqurligini ko‘rsatadi. 356 ta modda ikki tomonlama munosabatlarning deyarli barcha sohalarini — siyosiy muloqotdan tortib atrof-muhitni muhofaza qilishgacha qamrab oladi.
“Yashil” iqtisodiyotga e’tibor Yevropa Ittifoqining ustuvor yo‘nalishlariga mos keladi: Yevropa yashil bitimi hamkorlardan qayta tiklanadigan energiyaga o‘tishni va uglerod izini kamaytirishni talab qiladi. Yevropa kompaniyalarining QTEM loyihalarida ishtirok etishi o‘nlab milliard yevro investitsiyalarni jalb qilishi mumkin.
Yevropa va Osiyo o‘rtasidagi tranzit yo‘nalishlarining rivojlanishi Rossiya orqali o‘tadigan shimoliy yo‘llarga muqobil bo‘lgan Transkaspiy xalqaro transport yo‘nalishida O‘zbekistonning rolini kuchaytiradi.
Raqamli iqtisodiyot va sun’iy intellekt global tendensiyani aks ettiruvchi hamkorlikning yangi yo‘nalishlaridir. Yevropa Ittifoqi Digital Europe Programme kabi dasturlar orqali hamkor mamlakatlarni raqamlashtirishga faol sarmoya kiritmoqda.
