Nega bu muhim
Bojxona tartiblarini soddalashtirish biznes uchun tashqi savdo tezligi va narxiga bevosita ta’sir qiladi. Yig‘imlarni kamaytirish, rasmiylashtirishni avtomatlashtirish va to‘lovlarni kechiktirishni kengaytirish import va eksport qiluvchilarga moliyaviy va ma’muriy yukni kamaytiradi. Ushbu chora-tadbirlar, shuningdek, chegaraning o‘tkazuvchanlik qobiliyatini oshirish va bojxona tizimini tovar ayirboshlash hajmining o‘sishiga moslashtirishga qaratilgan.
Nima bo‘ldi
- O‘zbekiston yetakchisi avtomatik rasmiylashtirishni kengaytirish, deklaratsiyalashda imtiyozlar joriy etish, bojxona to‘lovlarini to‘lashning yangi mexanizmlari va import xomashyoni qayta ishlash mahsulotlaridan boj undirish bo‘yicha eksperimentni nazarda tutuvchi farmonni imzoladi.
- Bojxona organlarining axborot tizimlari xavflarni aniqlamasa, yirik soliq to‘lovchilar va davlat kompaniyalarining import deklaratsiyalari avtomatik tarzda rasmiylashtiriladi.
- Xuddi shunday tartib tarif va notarif cheklovlarga tushmaydigan eksport tovarlari uchun ham amal qiladi.
Raqamlar va faktlar
- 2027-yilgacha chegarada eksport va import tovarlarini rasmiylashtirish hajmini ikki baravar oshirish rejalashtirilgan.
- Tovarlarni to‘lovlarni kechiktirish sharti bilan erkin muomalaga chiqarish hajmini 1,5 baravar oshirish rejalashtirilmoqda.
- 2026-yil 1-martdan boshlab dastlabki deklaratsiyalashda bojxona rasmiylashtiruvi yig‘imi 20 foizga kamaytiriladi.
- Bojxona to‘lovlarini dastlabki 14 kun ichida bo‘lib-bo‘lib to‘lashda foizlar hisoblanmaydi.
- 1-maydan boshlab davriy deklaratsiyalashda to‘lovlarni har bir partiya uchun alohida to‘lashga yo‘l qo‘yiladi.
- 2026-yil 1-iyundan boshlab tadbirkorlar 120 kungacha kechiktirish yoki bo‘lib to‘lash imkoniyatiga ega bo‘ladi.
- Qayta ishlash mahsulotlaridan import bojlarini undirish bo‘yicha eksperiment 2026-yil 1-martdan boshlanadi va bir yil davom etadi.
Bojxona organlari ishi
- Yuqori va o‘rta barqarorlik reytingiga ega vakolatli iqtisodiy operatorlar bojxona to‘lovlari va soliqlarni qaytarish yoki o‘zaro hisobga olishni soddalashtirilgan tartibda rasmiylashtirishlari, shuningdek, tovarlarni qadoqlash, o‘rash, saralash va tozalash uchun qayta ishlashga ruxsatnomalarsiz ishlashlari mumkin bo‘ladi.
- Jahon savdo tashkiloti bilan ishlash bo‘yicha idoralararo komissiya tayyor mahsulotga boj to‘lovi xomashyo va materiallarga boj to‘lovlari summasidan past bo‘lgan tovarlar ro‘yxatini shakllantiradi.
- Qayta ishlash mahsulotlari erkin muomalaga chiqarilganda, qaysi mamlakatda ishlab chiqarilganidan qat’i nazar, import qilinadigan tovarga teng stavkada import boji undiriladi.
Mohiyat
- Bojxona rasmiylashtiruvi avtomatlashtirish va tavakkalchilikka asoslangan nazoratga o‘tish orqali tezroq va moslashuvchan bo‘ladi.
- Biznes to‘lovlarni boshqarish, jumladan, bo‘lib to‘lash va kechiktirish uchun ko‘proq imkoniyatlarga ega bo‘ladi.
- Tashqi iqtisodiy faoliyatning vakolatli va barqaror ishtirokchilari uchun ish sharoitlari sezilarli darajada soddalashtiriladi.
