Nega bu muhim
Qoidabuzarlik ehtimoli yuqori bo‘lgan sohani nazorat qilishni raqamlashtirish sari qadam — litsenziyasiz savdodan tortib, soliq to‘lashdan bo‘yin tovlashgacha. Tizim inson omilini kamaytirish, shaffoflikni oshirish va halol ishlab chiqaruvchilar va sotuvchilar uchun ma’muriy xarajatlarni kamaytirish imkonini beradi. Islohot bozor tuzilmasiga, alkogol va tamaki sohasida faoliyat yurituvchi kompaniyalarning investitsiyalari va operatsion xarajatlariga ta’sir qilishi mumkin.
Asosiy faktlar
- “Etil spirti, alkogol va tamaki mahsulotlari aylanmasi sohasida xavfni tahlil qilishning avtomatik tizimi to‘g‘risidagi nizom” tasdiqlandi.
- Tizim quyidagilarni qamrab oladi: xomashyoni sotib olish, ishlab chiqarish, saqlash, tashish, sotish, litsenziyalash, markirovkalash, ishlab chiqarish quvvatlaridan foydalanish, soliqlar va tekshiruv ma’lumotlari.
- Korxonalar yuqori, o‘rta yoki past xavf toifalariga bo‘linadi. Past xavf uchun — ogohlantirish va tavsiyalar, o‘rta va yuqori xavf uchun esa — tekshiruvlar.
- Tekshiruvlar xavf toifasidan qat’i nazar, yashirin ishlab chiqarish, litsenziyaning yo‘qligi, markirovkaning buzilishi va boshqa jiddiy qoidabuzarliklar holatlarida o‘tkazilishi mumkin.
Mohiyat
“Alkogol va tamaki muomalasini cheklash to‘g‘risida”gi qonun mahsulotlarni litsenziyalash, tamg‘alash va nazorat qilishni tartibga soladi. Risk-tahlil va markirovkalashning raqamli tizimlariga o‘tish — mintaqadagi trend: O‘zbekiston allaqachon elektron yuk xatlari va boshqa nazorat tizimlari uchun shunga o‘xshash tizimlarni joriy etmoqda.
Bunday tizimni joriy etish spirt va tamaki mahsulotlarining noqonuniy aylanishini qisqartirishi, soliq tushumlarini ko‘paytirishi va bozor ulushlarining qayta taqsimlanishiga olib kelishi mumkin.
