Nega bu muhim
O‘zbekistonda mikromoliyaviy xizmatlar bozori faol o‘sishda davom etmoqda va kredit bozorining uchdan bir qismidan ko‘prog‘ini egallamoqda. Mikromoliyalashda banklarning roli ustunligicha qolmoqda. Bir nechta tashkilotlarda yuqori konsentratsiya yirik o‘yinchilarning kuchayishini ko‘rsatadi.
Nima bo‘ldi
- Markaziy bank 2025-yilning yanvar-sentyabr oylari uchun mikromoliyaviy xizmatlar bozori sharhini e’lon qildi.
- Mikromoliyaviy xizmatlar hajmi o‘tgan yilga nisbatan oshdi.
- Bozorning asosiy ulushini banklar egallaydi, qolgan qismi mikromoliya tashkilotlari va lombardlarga to‘g‘ri keladi.
- Mikromoliya tashkilotlari xizmatlarining katta qismi uchta kompaniyaga to‘g‘ri keladi.
- Mikroqarzlar ustunlik qiladi, mikrokreditlar kamroq ulushni tashkil etadi.
- Bozorning eng katta ulushi Toshkent shahriga to‘g‘ri keladi.
Raqamlar va faktlar
- Mikromoliyaviy xizmatlar hajmi — 104 trln so‘m, o‘sish — 1,8 barobar, kreditlarning umumiy hajmidagi ulushi — 34,2%.
- Banklar ulushi — 79,5%, mikromoliya tashkilotlari — 18,5%, lombardlar — 2%.
- Mikromoliya tashkilotlari xizmatlari hajmi — 19 trln so‘m, shundan 73% (13,9 trln so‘m) uchta tashkilot hissasiga to‘g‘ri keladi.
- Mikroqarzlar — 83 trln so‘m, mikrokreditlar — 21 trln so‘m.
- Mikroqarzlar ulushi — 80 foiz, mikrokreditlar ulushi — 20 foiz.
- Toshkent shahrining ulushi 64 foizni tashkil etib, eng yuqori o‘sish sur’atlari Toshkent, Qashqadaryo va Xorazm viloyatlariga to‘g‘ri kelgan.
Mohiyat
- Mikromoliyaviy xizmatlar banklar, mikromoliya tashkilotlari va lombardlar tomonidan taqdim etiladigan hamda asosan kichik biznes va aholini qo‘llab-quvvatlash uchun foydalaniladigan mikroqarzlar va mikrokreditlarni o‘z ichiga oladi.
- Mikromoliya sektori kredit bozorining asosiy segmentlaridan biriga aylanmoqda.
- Toshkentda mintaqaviy konsentratsiyaning kuchliligi bozorning mamlakat bo‘ylab notekis rivojlanayotganidan dalolat beradi.
