Nega bu muhim
NPLning o‘sishi moliyaviy tizimdagi xatarlardan darak beradi. Davlat banklari uchun bu kredit portfelining barqarorligi va sifati ko‘rsatkichi bo‘lib, biznes va aholi uchun kreditlarning mavjudligi va narxiga bevosita ta’sir qiladi.
Nima bo‘ldi
- Banklarning umumiy kredit portfeli 576,2 trln so‘mdan oshdi (bir oyda +0,1%);
- Sektorlar kesimida NPL ulushi — 3,9% (davlat banklari — 4,0%, xususiy banklar — 3,8%);
Muammoli kreditlar ulushining eng yuqori o‘sishi quyidagilarda qayd etildi:
- Poytaxt bank — 3,2% dan 5,7% gacha;
- Yangi bank — 8,3% dan 9,8% gacha;
- Garant bank ko‘rsatkichni 16,7 foizdan 14,7 foizga tushirdi, ammo NPL bo‘yicha yetakchi bo‘lib qoldi;
- NPLning pasayishi Kapital bank (5,5 foizdan 4,9 foizga) va Saderat bank (6,3 foizdan 4,3 foizga) tomonidan qayd etildi.
Nima deyildi
Ekspertlar davlat banklarida NPLning o‘sishini davlat loyihalarini faol kreditlash va xatarlarni boshqarishning zaifligi bilan bog‘lamoqda. Xususiy banklar esa, aksincha, yanada konservativ kredit siyosati orqali portfel sifatining yaxshilanishini ko‘rsatmoqda.
Mohiyat
O‘zbekiston Markaziy banki muammoli qarzlar ustidan nazoratni kuchaytirmoqda: 2023-yildan boshlab banklarga NPL bo‘yicha qat’iyroq zaxiralarni shakllantirish talabi joriy etildi. Shu bilan birga, mamlakatda muammoli kreditlarning umumiy darajasi nisbatan pastligicha qolmoqda — taqqoslash uchun, Qozog‘istonda bu ko‘rsatkich 4,5 foiz atrofida, Qirg‘izistonda 6 foizdan yuqori.
