Nega bu muhim
Naqd pulsiz hisob-kitoblarni kengaytirish yashirin iqtisodiyotni qisqartirish va moliyaviy oqimlarning shaffofligini oshirishning asosiy vositalaridan biridir. Majburiy to‘lovlarning bir qismini elektron shaklga o‘tkazish pul aylanmasi ustidan nazoratni kuchaytiradi va hisobga olinmagan operatsiyalar xavfini kamaytiradi. Bu, shuningdek, raqamli to‘lov xizmatlarining rivojlanishini rag‘batlantiradi va aholining kundalik moliyaviy odatlarini o‘zgartiradi.
Nima bo‘ldi
- 2026-yildan boshlab O‘zbekistonda bir qator to‘lovlarni faqat bank kartalari yoki hukumat qarori asosida elektron to‘lov tizimlari orqali amalga oshirish mumkin bo‘ladi.
- Yangilik 2026-yil 1-apreldan kuchga kiradi — chora 2030-yilgacha yashirin iqtisodiyot ulushini kamaytirishga qaratilgan.
- Hujjat bilan yashirin iqtisodiyotning yalpi ichki mahsulotdagi ulushini 1,3 barobarga qisqartirish, shuningdek, savdo va xizmat ko‘rsatish sohalarida aholining naqd pulsiz to‘lovlari ulushini 75 foizga yetkazish vazifasi belgilangan.
Naqd pulsiz to‘lov shakli
Quyidagi moddalar bo‘yicha to‘lovlar naqd pulsiz shaklga o‘tkaziladi:
- davlat organlari tomonidan ko‘rsatiladigan xizmatlar;
- elektr energiyasi, tabiiy gaz, ichimlik suvi uchun haq to‘lash;
- alkogol va tamaki mahsulotlari;
- aholiga neft mahsulotlarini avtomobillarga yoqilg‘i quyish shoxobchalari va elektromobillarni zaryadlash xizmatlari orqali sotish;
- 25 million so‘mdan ortiq tovarlar va xizmatlar;
- ko‘chmas mulkni, yoshi 10 yildan oshmagan M, N, O va G toifalaridagi transport vositalarini hamda ixtisoslashtirilgan transport vositalarini sotish va sotib olish.
Mohiyat
- Davlat to‘lov infratuzilmasini rivojlantiradi, bank kartalari va elektron hamyonlardan foydalanishni rag‘batlantiradi, shuningdek, iqtisodiyotning ayrim tarmoqlarida naqd pul aylanmasini cheklaydi.
- Ushbu chora-tadbirlar moliyaviy operatsiyalarning shaffofligini oshirish, soliq ma’muriyatchiligini takomillashtirish va pul mablag‘larining norasmiy aylanishini qisqartirishga qaratilgan.
- Aholi uchun bu kundalik hisob-kitoblarda bank kartalari va elektron to‘lov xizmatlaridan kengroq foydalanishni anglatadi.
- Davlat uchun bu yashirin aylanmaga qarshi kurash vositasi va iqtisodiyotda rasmiy moliyaviy operatsiyalar ulushini oshirish yo‘lidagi qadamdir.
