Nima uchun bu muhim:
Yashirin qurilish — soliqlar, nazorat va javobgarlikdan xoli hudud. Uning jadal o‘sishi iqtisodiyot, xavfsizlik va shahar muhiti uchun xavflardan darak beradi. Toshkentda miqyoslar allaqachon yirik quruvchilar bilan taqqoslanadi.
Nima bo’ldi:
- Qurilish ishlarining umumiy hajmi: 137,6 trln so‘m (2024-yilga nisbatan 10,7%);
- Norasmiy sektor hissasiga 25,5% — 35,1 trln so‘m (+13,1%);
- Toshkent shahrida yashirin sektor ulushi — 4,36 trln so‘m, o‘sish 45,8%;
- Taqqoslash uchun: yirik qurilish firmalari – 30,8 trln so‘m (+14,7%), kichik biznes — 71,6 trln so‘m (+8,1%).
Nima deyishdi:
Urbanistlarning ta’kidlashicha, yakka tartibdagi uy-joy qurilishi va noqonuniy qo‘shimcha qurilishlarning nazoratsiz o‘sishi infratuzilmaning tanazzuliga olib kelmoqda. Qurilish bozori ekspertlari korrupsiya bo‘shliqlarini ko‘rsatmoqda — ayniqsa yuqori dinamikaga ega bo‘lgan hududlarda.
Mohiyat:
- Norasmiy qurilish — bu har doim ham ro‘yxatdan o‘tkazilmaydigan yakka tartibdagi uylar, qo‘shimcha qurilishlar, biznes obyektlari.
- Aniq nazoratning yo‘qligi byudjet yo‘qotishlari, sifatning zaifligi, tarmoqdagi yuklamaning oshishi va favqulodda vaziyatlarda xavflarni anglatadi.
- O‘sish urbanizatsiya va zaif tartibga solinadigan qurilishlar fonida ayniqsa sezilarli.
