Yangiliklar ·

O‘zbekistonning kuzatib bo‘lmaydigan iqtisodiyoti — 2025-yilning birinchi yarmida YIMning 33 foizi

Kuzatilmaydigan iqtisodiyot hajmi 265,5 trln so‘mga yetdi — 2025-yilning yanvar-iyun oylarida YIMning 32,9 foizi, deya xabar bermoqda O‘zbekiston Milliy statistika qo‘mitasi.

Nima uchun bu muhim:

YIM ichidagi har uchinchi summa “soyadan” kelib chiqadi: QQSning katta qismi rasmiy hisobdan tashqarida yaratiladi, bu esa soliq solish, rejalashtirish va iqtisodiy siyosatga ta’sir ko‘rsatadi.

Nima bo’ldi:

  • Kuzatilmagan iqtisodiyot 265,5 trln so‘mni yoki yalpi ichki mahsulotning 32,9 foizini tashkil etdi.
  • Ularning 201,3 trln. so‘mi (24,9%) uy xo‘jaliklari va jismoniy shaxslar faoliyatiga to‘g‘ri keldi. Yashirin iqtisodiyot 64,3 trillion so‘m (8 foiz) berdi.
  • Qishloq, o‘rmon va baliqchilik xo‘jaligida soya va norasmiy sektorlar qo‘shilgan qiymatning 75 foizini ta’minladi.
  • Qurilish va xizmat ko‘rsatish sohalarida kuzatilmagan ulush mos ravishda 36% va 35% ni tashkil etdi.
  • Yashirin iqtisodiyotning sanoatdagi ulushi qo‘shilgan qiymatning 10,5 foizini tashkil etadi.

Nima deyishdi:

  • Milliy statistika qo‘mitasining aniqlik kiritishicha, hisob-kitoblar bilvosita usullarga asoslangan, jumladan, uy xizmatlari narxi, norasmiy savdo, “konvertdagi” to‘lovlar, ro‘yxatdan o‘tmagan tadbirkorlik.
  • Avvalroq 2024-yilda yashirin iqtisodiyot hajmi yalpi ichki mahsulotning 34-35 foizini (505 trillion so‘m yoki 39 milliard dollar, YIMning 34 foizi) tashkil etishi taxmin qilingan edi.

Mohiyat:

  • 2025-yilning birinchi yarmi yakunlariga ko‘ra, yalpi ichki mahsulotning real o‘sishi yiliga 7,2 foizni tashkil etdi, o‘sish 2024-yilning birinchi yarmida 6,6 foizdan tezlashdi.
  • Kuzatilmaydigan sektorning ustunligi rivojlanayotgan iqtisodiyotlar uchun xos xususiyat bo‘lib, ularda yashirin iqtisodiyot ulushi YIMning 30 foizidan oshadi (taqqoslash uchun, XVJ hisob-kitoblariga ko‘ra, mintaqa va dunyo bo‘yicha o‘rtacha – taxminan 15 foiz).
  • XVJ va xalqaro ekspertlarning baholari xalqaro metodologiyalarga asoslangan va Milliy statistika resurslari bilan yaqindan hamkorlik qilgan.

Последние новости

Читайте также

При использовании материалов гиперссылка на Frank обязательна.

Регистрации электронного СМИ №1 от xx

18+