Nega bu muhim
Pul massasining o‘sishi iqtisodiyotda kreditlashning kengayishi va likvidlikning oshishini aks ettiradi. Valyuta depozitlariga (+16 foiz) nisbatan so‘mdagi depozitlarning jadal o‘sishi (+9 oyda 34 foiz) dollarsizlanish va milliy valyutaga bo‘lgan ishonchning mustahkamlanishi tendensiyasini tasdiqlaydi.
Nima bo‘ldi
- M2 pul massasi bir oyda 9,4 trln so‘mga, yil boshidan esa 56,7 trln so‘mga oshib, 333,7 trln so‘mga yetgan;
- Milliy valyutadagi pul massasi yil boshidan 50 trln so‘mga (+22,7 foiz) oshib, 270,1 trln so‘mni tashkil etdi;
- Muomaladagi naqd pullar yil boshidan 11,7 trln so‘mga (+22 foiz) o‘sib, 65 trln so‘mdan oshdi;
- Sentabr oyida so‘mdagi pul massasi 8,5 trln so‘mga, naqd pullar esa 3,3 trln so‘mga oshdi.
Depozitlar dinamikasi
- So‘mdagi talab qilib olinguncha depozitlar bir oyda 1,2 trln so‘mga oshib, 61,9 trln so‘mni tashkil etdi;
- Valyuta depozitlari 0,9 trln so‘mga oshib, 63,6 trln so‘mni tashkil etdi;
- Yil boshidan buyon milliy valyutadagi depozitlar 34 foizga, xorijiy valyutadagi depozitlar 16 foizga oshdi;
- Boshqa so‘mdagi depozitlar deyarli bir yarim baravarga (+47,5 trln so‘m) oshdi.
Mohiyat
Pul massasining o‘sishi iqtisodiyotni kreditlashning kengayishi va mehnat muhojirlaridan pul o‘tkazmalarining ko‘payishi bilan bog‘liq. Markaziy bank iqtisodiy o‘sish sharoitida likvidlikni saqlab qolish siyosatini olib bormoqda.
So‘mdagi depozitlarning ildam o‘sishi so‘mning yil boshidan buyon 6,4 foizga mustahkamlanishi fonida aholi va tadbirkorlik subyektlarining milliy valyuta foydasiga moyilligi o‘zgarganini ko‘rsatadi. Naqd pulning 22 foizga oshishi mavsumiy omillar va iste’mol faolligining o‘sishi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.
M2 pul massasiga bank tizimidan tashqaridagi naqd pullar, shuningdek, xususiy sektor, uy xo‘jaliklari, davlat va moliya tashkilotlarining milliy va xorijiy valyutadagi talab qilib olinguncha depozitlari, jamg‘arma va muddatli omonatlari kiradi.
