Nega bu muhim
Mikroqarzlar bo‘yicha stavkalarni 35%+ dan 32,7% gacha pasaytirish — kichik biznes, qarz oluvchilar uchun yengillik, qarz yukini kamaytirish. 32,7% hali ham yuqori (Markaziy bankning 14% stavkasidan 2,3 baravar yuqori), ammo tendensiya ijobiy. Tarqoqlik 40,6% (Anor Bank) — 24,9% (Infinbank) — banklar o‘rtasidagi raqobat. Avtokreditlar 24,3%ga barqaror – avtomobil sotib olish uchun mavjud moliyalashtirish talabni rag‘batlantiradi.
Nima bo‘ldi
- Mikroqarzlar bo‘yicha stavka — 32,7%, ikkinchi oy pasayadi;
- Yetakchi — Anor Bank (40,6%), minimal — Infinbank (24,9%);
- Avtokreditlar — 24,3%, bir necha oy davomida barqaror;
- Yetakchi — Universal Bank (30%), minimal — Garant Bank (17,8%).
Mikroqarzlar
- O‘rtacha stavka: 32,7% — Markaziy bankning qat’iy siyosati (14% stavka), MFOni tartibga solishning kuchaytirilishi, banklar raqobati tufayli iyul oyidagi 35%+ dan pasayish.
Eng qimmat TOP-5:
- Anor Bank — 40,6%;
- TBC Bank — 40,0%;
- Tenge Bank — 39,8%;
- Apex Bank — 39,5%;
- Octobank — 37,9%.
Eng arzon TOP-5
- Infinbank — 24,9%;
- BRB — 25,5%;
- Trastbank — 25,6%;
- OFB — 26,1%;
- Aloqabank — 26,3%.
Avtokreditlar
- O‘rtacha stavka: 24,3% — bir necha oy davomida barqaror, avtokreditlashni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash, banklar raqobati natijasi.
Eng qimmat TOP-5:
- Universal Bank — 30,0%;
- Madad Invest Bank — 27,9%;
- SQB — 27,4%;
- Trastbank — 26,6%;
- Asia Alliance Bank — 26,4%.
Eng arzon TOP-5
- Garant Bank — 17,8%;
- Infinbank — 19,1%;
- Ipoteka Bank — 19,7%;
- OFB — 21,2%;
- BRB — 22,3%.
Nima uchun mikroqarzlar kamaymoqda
- Markaziy bankning qat’iy siyosati: stavka 14% — banklar raqobatbardosh bo‘lish uchun kredit stavkalarini pasaytirmoqda.
- MMTni tartibga solish: Markaziy bank MMTlarga (kapital, zaxiralar, NPL) qo‘yiladigan talablarni kuchaytirmoqda, bu esa ularning yuqori stavkalarni belgilash qobiliyatini pasaytirmoqda.
- Raqobat: banklar stavkalarni pasaytirish orqali qarz oluvchilar uchun raqobatlashadi. Infinbank (24,9%) mijozlarni Anor Bank`dan (40,6%) tortib olib, eng past stavkalarni taklif qilmoqda.
Nima uchun avtokreditlar barqaror
- Davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash: bitiruvchilarni ishga olgan biznes uchun imtiyozli avtokreditlar (18-22 foiz uchun 5 milliardgacha).
- Raqobat: banklar 17,8-30 foizlik avtokreditlar uchun raqobatlashmoqda.
- Talab: daromadlarning o‘sishi (+19% ish haqi) avtokreditlarga bo‘lgan talabni rag‘batlantiradi.
Stavkalar tarqoqligi
- Mikroqarzlar: 40,6% (Anor Bank) — 24,9% (Infinbank) = 15,7 f.p. — juda katta tarqoqlik, yagona narx siyosati yo‘qligini, raqobatni ko‘rsatadi.
- Avtokreditlar: 30% (Universal Bank) — 17,8% (Garant Bank) = 12,2 f.p. — bu ham katta farq.
Mohiyat
- 32,7% — hali ham yuqori: Markaziy bank stavkasidan 2,3 baravar yuqori (14%). Mikroqarzlar depozitlarga qaraganda xavfliroq bo‘lib, defoltlarni qoplash uchun yuqori marjani talab qiladi (NPL 5-10%).
- Pasayish — ijobiy tendensiya: 35%+ dan 32,7% gacha — kichik biznes, qarz oluvchilar uchun yengillik. Keyingi pasayish Markaziy bank siyosati, tartibga solish va raqobatga bog‘liq.
- Avtokreditlar 24,3%: avtomobil sotib olish uchun mavjud moliyalashtirish. Avtomobilning o‘rtacha narxi 14 330 dollar, 3 yilga 24,3% kredit — oylik to‘lov 500-600 dollar, o‘rta sinf uchun hamyonbop (ish haqi 500-700 dollar).
- Garant Bank — past stavkalar bo‘yicha yetakchi: 17,8% avtokreditlar, 32,9% mikroqarzlar — raqobatdosh ustunlik.
