Nega bu muhim
Uzumning 2027-yildagi IPO`si O‘zbekiston uchun tarixiy voqea bo‘lib, jahon birjasidagi birinchi texnologik kompaniyadir. Tencent’dan keyin 1,5 milliard dollarga baholanishi O‘zbekiston bozori salohiyatining dunyodagi eng yirik investorlar tomonidan tan olinishidir. Gonkongdagi IPO oldi raundi xitoylik, osiyolik investorlarni jalb qiladi, xalqaro kapital uchun O‘zbekiston bozorini ochadi. Gonkong IPO bo‘yicha yetakchi (2025-yilda 23,27 milliard dollar), listing Uzum’ga global investorlarga, likvidlikka va obro‘ga erishish imkonini beradi.
Nima bo‘ldi
- Uzum 2026-yilda Gonkongda IPO oldi raundini, 2027-yilda IPO o‘tkazishni rejalashtirmoqda;
- Avgust oyida Tencent 70 million dollar sarmoya kiritdi, narxlar 1,5 milliard dollarga ko‘tarildi;
- IPO Gonkong, London, Abu-Dabi, Nasdaq birjalarida ko‘rib chiqiladi;
- 2024-yilda Uzum yakkashoxga aylandi va 114 million dollar jalb qildi;
- Uzum Market, Uzum Tezkor, Uzum Bank tomonidan boshqariladi.
Tencent sarmoyasi
- Avgust oyida 70 million dollar: Xitoyning Tencent texnologik giganti (WeChat egasi, o‘yinlarga eng yirik investor) Uzumga sarmoya kiritib, narxni 1,5 milliard dollarga yetkazdi.
- Tencent nima uchun kerak: Markaziy Osiyo raqamli iqtisodiyotiga kirish, portfelni diversifikatsiya qilish, tez o‘sib borayotgan bozorga kirish (e-commerce +50-60% har yili).
- Bozor uchun signal: Tencent investitsiyalari — O‘zbekiston salohiyatining dunyodagi eng yirik investorlar tomonidan tan olinishi, boshqalar (Alibaba, SoftBank, Sequoia) uchun yo‘l ochmoqda.
2026-yilda IPO oldi raundi
- Gonkong: Osiyoning moliyaviy markazi, 2025-yilda IPO bo‘yicha yetakchi (66 ta kompaniyadan 23,27 milliard dollar).
- Maqsad: Xitoy, Osiyo, G‘arb investorlaridan IPO oldidan kapital jalb qilish.
- Hajmi: oshkor etilmagan, ammo yakkashoxlarning IPO oldidan odatiy raundlari — $100-300 mln.
- Nima uchun: IPO oldidan bahoni 2-3 milliard dollargacha oshirish, muvozanatni mustahkamlash, kengaytirishni moliyalashtirish (Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston).
2027-yilda IPO
- Maydonlar: Gonkong, London, Abu-Dabi, Nasdaq.
- Baholash: IPO oldidan 2-3 milliard dollar.
- Jalb qilish: 15-25% aksiyalarni joylashtirish orqali $300-500 mln.
- Nima uchun: global likvidlik, nufuz, Markaziy Osiyo, MDHga kengayish uchun kapital, mahsulotlarni rivojlantirish (FinTech, logistika, sun’iy intellekt).
Uzum — super ilova
- Uzum Market: eng yirik e-commerce platformasi (5+ mln foydalanuvchi) — onlayn do‘kon (elektronika, kiyim-kechak, maishiy texnika, mahsulotlar).
- Uzum Tezkor: tezkor yetkazma — tovarlarni 1-2 soatda yetkazib berish.
- Uzum Bank: kreditlar (Uzum Nasiya — foizsiz bo‘lib to‘lash), pul o‘tkazmalari, bankomatlar, hisob raqamlar.
- O‘z infratuzilmasi: bank tizimi, to‘lov shlyuzlari, logistika.
Gonkong — IPO bo‘yicha yetakchi
- 2025: 66 ta kompaniya 23,27 milliard dollar jalb qildi — bu Londondagi Nasdaq fond birjasini ortda qoldirib, dunyoda birinchi o‘rinni egalladi.
- Afzalliklari: xitoylik investorlarga kirish imkoniyati (eng yirik kapital bozori), nufuz, tartibga solish (anglo-sakson huquqi), likvidlik.
- Markaziy Osiyo: Zijin Gold International 3,21 milliard dollar (Qozog‘istondagi loyiha) jalb qildi, Jiaxin International — Gonkong-Qozog‘iston ikki tomonlama listingi.
Mohiyat
- Asos: 2022-yil — 3 yil ichida yakkashoxga aylandi (taxminan 1,5 milliard dollar).
- Elektron tijoratning o‘sishi: raqamlashtirish, daromadlarning o‘sishi (+19% ish haqi), yosh aholi (30 yoshgacha bo‘lganlar 60%).
- Raqobat: Uzum OLX (TBCni sotib olgan), Click, Payme bilan raqobatlashadi, ammo e-commerce, FinTechda ustunlik qiladi.
- Abu-Dabida ro‘yxatdan o‘tish: xorijiy investitsiyalarni jalb qilish uchun offshor yurisdiksiya, imtiyozli soliqqa tortish.
- Ekspansiya: Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikistonga kengayishni rejalashtirmoqda — bozor 80+ million kishi.
