Nega bu muhim
Narxlarning 40-50 foizga pasayishi daromadining 30-40 foizini tibbiyotga sarflaydigan millionlab o‘zbekistonliklar uchun dori-darmonlarni arzonlashtiradi. 7,6 mingta import preparatidan 4,9 mingtasi referent mamlakatlar reyestrlarida yo‘q – distribyutorlar narxlarni 2-3 baravar oshirmoqda. farma.xarid.uz platformasi faqat sertifikatlangan kompaniyalarga ruxsat berib, davlat xaridlarida korrupsiyani (yiliga 500 million dollardan ortiq) bartaraf etadi. Bu sifat, shaffoflikni oshiradi, byudjet xarajatlarini kamaytiradi.
Nima bo‘ldi
- 2,6 mingta retsept bo‘yicha dori vositalari narxi 2026 yil 1 yanvardan boshlab 40-50 foizga arzonlashadi;
- 7,6 mingta import dori vositasidan 4,9 mingtasi referent mamlakatlar reyestrlarida mavjud emas;
Davlat xaridlari faqat sertifikatlangan kompaniyalarga ruxsat bergan holda farma.xarid.uz saytiga o‘tkaziladi;
Tarmoq: ishlab chiqarish 5 trln, eksport 172 mln, investitsiyalar 286 mln;
$166 mlnlik 32 ta loyiha 2025-yil oxirigacha ishga tushiriladi.
Narx pasayishi
- 2,6 mingta retsept bo‘yicha dori vositalari: antibiotiklar, virusga qarshi, yurak-qon tomir, onkologik — eng qimmat va talab yuqori.
- 40-50 foizga arzonlashadi: 100 ming so‘mlik dori 50-60 ming so‘m bo‘ladi.
- Sabab: referent narxlarni qayta ko‘rib chiqish. Hozirda 7,6 ming import dori vositasidan 4,9 mingtasi referent mamlakatlar (Rossiya, Qozog‘iston, Belarus, Turkiya) narx reestrlariga kiritilmagan. Distribyutorlar chet elda qimmatroq ekanini aytib, narxlarni oshirib yubormoqda.
farma.xarid.uz platformasi
- Ishga tushirish: 2026-yil 1-yanvardan.
- Maqsad: dori-darmonlarning davlat xaridlari shaffofligi (yiliga 500 million dollardan ortiq), korrupsiya va sifatsiz tovarlarni yo‘q qilish.
- Ruxsat: faqat GMP (ishlab chiqarish), GDP (distributsiya), ISO:13485 (tibbiyot uskunalari) sertifikatlariga ega ishlab chiqaruvchilar, distribyutorlar, yetkazib beruvchilar.
- Funksiyalar:
- Avtomatik tekshirish: xarid narxi referent narxdan yuqori emas;
- Sertifikatlangan kompaniyalarning ommaviy reestrlari;
- Xaridlar hajmi bo‘yicha ochiq ma’lumotlar.
Farmatsevtika tarmog‘i
- Ishlab chiqarish: 5 trln so‘m.
- Eksport: 55 mamlakatga $172 mln.
- Investitsiyalar: $286 mln, shundan $257 mln xorijiy.
- Loyihalar: 35 ta mahalliy kompaniya 205 turdagi dori-darmonlarni o‘zlashtirdi. 29 million dollarlik 16 ta loyiha ishga tushirilib, 830 ta ish o‘rni yaratilgan.
- Standartlar: 61 ta korxonada GMP, 486 ta omborda GDP, 9450 ta dorixonada GPP.
2025-yil oxirigacha vazifalar
166 million dollarlik 32 ta loyihani ishga tushirib, 1 ming 500 ta ish o‘rni yaratish, ishlab chiqarish va eksportni ko‘paytirish, narx-navo tushishini ta’minlash.
Tibbiy muassasalar uchun platforma
2026-yil 1-yanvarga qadar davlat shifoxonalarining dori-darmon va tibbiyot uskunalariga bo‘lgan ehtiyojini shakllantirish, qoldiqlarni boshqarish tizimini yaratish. Bu taqchillik va ortiqchalikni bartaraf etadi, xaridlarni optimallashtiradi.
Mohiyat
- Narxlar muammosi: O‘zbekistonliklar daromadining 30-40 foizini tibbiyotga sarflaydi. Vositachilar narxlarni 2-3 baravar oshirgani uchun dori-darmonlar Rossiya, Qozog‘iston, Turkiyadan qimmatroq.
- Referent narxlar: tartibga solish uchun belgilangan. Biroq 7,6 ming import preparatidan 4,9 mingtasi referent mamlakatlar reyestrlarida yo‘q — distribyutorlar har qanday narxni e’lon qiladi.
- Davlat xaridlaridagi korrupsiya: amaldorlar dori-darmonlarni affillangan distribyutorlardan yuqori narxlarda sotib olishmoqda. Avtomatik tekshiruvga ega farma.xarid.uz platformasi buni istisno qiladi.
- Sertifikatlash: GMP, GDP, ISO — xalqaro sifat standartlari. Faqat sertifikatlangan kompaniyalarga ruxsat berish dori-darmonlarning sifatini oshiradi, qalbakilashtirishni istisno qiladi.
