Nega bu muhim
Yangi moliyalashtirish va subsidiyalash tizimi fermerlar daromadiga, agrar soha barqarorligiga, byudjet va kredit resurslari tejalishiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi. Taklif etilayotgan chora-tadbirlar fermerlarning kreditlarga qaramligini kamaytirish, ularni qaytarishni tezlashtirish, qishloq xo‘jaligi texnikasini yangilashni kengaytirish va subsidiyalashning yanada manzilli tizimi orqali byudjet mablag‘larini qo‘shimcha tejashga qaratilgan.
Nima bo‘ldi
- Shavkat Mirziyoyev agrar tarmoqni moliyalashtirish va subsidiyalashning yangi tizimi taqdimoti bilan tanishdi.
- Yil boshidan buyon paxtachilik va g‘allachilikni moliyalashtirish, qishloq xo‘jaligi texnikalari xarid qilish, suv tejovchi texnologiyalarni joriy etishga 29 trillion so‘m yo‘naltirildi.
- Sohaga qo‘shimcha 2,35 trillion so‘m subsidiyalar ajratildi.
- 2026-yilda paxta va g‘alla yetishtiruvchilar uchun 34,2 trln so‘m subsidiya va resurslar ajratish rejalashtirilgan.
- Bundan tashqari, 800 ta paxta terish mashinasini sotib olish uchun $200 mln jalb qilish rejalashtirilgan.
- Agrotexnik tadbirlar, jumladan, plyonka va shlang xarajatlari uchun 5 trln so‘m yo‘naltirish taklif etilmoqda.
- Fermer kredit limitining 50 foizidan foydalangan taqdirda, sotilgan paxta qiymatining 5 foiziga subsidiya berish orqali 2,5-3 trillion so‘m resurslarni qo‘shimcha tejash imkoniyati ko‘rib chiqilmoqda.
Raqamlar va faktlar
- Paxta qiymatining 10 foizi miqdoridagi subsidiyalar hisobidan 3,4 mingta fermer xo‘jaliklari va klasterlar 151 ming gektar maydonda o‘z mablag‘lari hisobidan paxta yetishtirib, 1,9 trln so‘m resurslarni tejash imkonini berdi.
- 9 mingga yaqin fermer paxta yetishtirish uchun olgan 2,5 trln so‘mlik imtiyozli kreditlarini muddatidan oldin so‘ndirgan.
- Qarzlarni qaytarishni tezlashtirish avgust oyida joriy etilgan yil davomida kreditlar bo‘yicha foizlarning bir qismini qoplash orqali ta’minlandi.
- “A” kredit reytingiga ega bo‘lgan xo‘jaliklar umumiy stavkadan 2 foiz, “B” reytingiga ega bo‘lgan xo‘jaliklar umumiy stavkadan 1 foiz past stavkada kredit olishlari mumkin bo‘ladi.
- O‘z mablag‘i hisobidan bug‘doy yetishtirgan fermerlarga hosil qiymatining 10 foizi miqdorida subsidiya berish rejalashtirilgan.
Mohiyat
- O‘zbekistonda kredit yukini kamaytirish, klasterlarni rivojlantirish, suvni tejaydigan texnologiyalarni joriy etish va fermer xo‘jaliklarini mustaqil moliyalashtirishni rag‘batlantirishga e’tibor qaratgan holda agrar sektorni moliyalashtirish tizimini isloh qilish davom etmoqda.
- Davlat asta-sekin sohaning to‘g‘ridan-to‘g‘ri byudjet mazmunidan voz kechib, bozor mexanizmlari, kreditlash, subsidiyalar va fermerlarning mustaqilligini rag‘batlantirishga asoslangan modelga o‘tmoqda.
- Paxtachilik va g‘allachilikda rentabellikni oshirish, qarz yukini kamaytirish, suvdan oqilona foydalanish masalalariga alohida e’tibor qaratilmoqda.
