Nega bu muhim
Loyiha O‘zbekistonning uglerod neytralligiga erishish va qayta tiklanadigan energetikani rivojlantirishda muhim omil bo‘lishi mumkin. Uning amalga oshirilishi eksport salohiyatini kuchaytiradi, ekologik toza yechimlarni talab qiladigan sanoatda yangi ishlab chiqarishlar va ish o‘rinlari yaratadi.
Global energiya transformatsiyasi miqyosida SAF va “yashil” kimyoviy moddalarni ishlab chiqarish qayta tiklanadigan resurslarni yetkazib beruvchi mamlakatlar uchun raqobatbardosh ustunlikka aylanmoqda.
Nima bo‘ldi
- 9-sentyabr kuni ISSV rahbari Laziz Qudratov Allied Green Ammonia kompaniyasi boshqaruvi raisi Alfred Benedikt bilan uchrashib, loyihaning Xorazm viloyatidagi amaliy jihatlarini muhokama qildi;
- 2025-yil avgust oyida loyihaning asosiy shartlari to‘g‘risida memorandum imzolanib, uni amalga oshirish uchun huquqiy asos yaratildi;
- memorandumga ko‘ra, AGA va O‘zbekiston Investitsiya agentligi qiymati taxminan $5,5 milliard bo‘lgan loyihani o‘rganmoqda, u quyidagilarni ishlab chiqarishni o‘z ichiga oladi:
- yiliga qariyb 350 000 tonna SAF (aviatsiya yoqilg‘isi);
- qariyb 800 ming tonna “yashil” mochevina (green urea);
- yiliga 35 000 tonna atrofida “yashil” dizel;
- loyihada 4 GVtgacha qayta tiklanuvchi energiyadan foydalanish va kuniga 6 ming tonnagacha biomassani qayta ishlash ko‘zda tutilgan. Maydon 7 ming gektarga yaqin deb baholanmoqda.
Mohiyat
O‘zbekistondagi AGA loyihasi yirik “yashil” loyihalarni jalb qilish bo‘yicha yirik strategiyaning bir qismidir: SAF, “yashil” karbamid va kimyo, ammiak va boshqalar. “Yashil” vodorod va kimyoviy toza mahsulotlar ishlab chiqarish uchun elektrolizyorlar yetkazib berish bo‘yicha xalqaro kompaniyalar (masalan, Plug Power) bilan bir nechta shartnomalar allaqachon imzolangan. Bunday miqyosdagi loyihalar barqaror me’yoriy-huquqiy baza, tarmoqlarga ulanish infratuzilmasi, investorlar uchun kafolatlar va siyosiy qo‘llab-quvvatlashni talab qiladi.
