Nega bu muhim
O‘zbekiston tartibsiz tashqi reklama bozoridan shaffof tahlilga ega o‘lchovli sanoatga o‘tmoqda. METER tasdiqlangan o‘lchagich maqomini olishi joylashtirish samaradorligini baholash uchun standart yaratadi. Yanvar-may oylarida bozorning 53 foizga o‘sishi reklama beruvchilarning yuqori talabi va sanoatning yetukligidan dalolat beradi.
Nima bo‘ldi
- I yarim yillikda tashqi reklama xarajatlari hajmi — 366,3 mlrd so‘m ($30,3 mln);
- Bozor ketma-ket besh oy o‘sdi: yanvar oyidagi 3,92 million dollardan may oyida 6,01 million dollargacha;
- Iyun oyida 5,05 million dollargacha kichik tuzatish;
- METER O‘zbekistonda verifikatsiyalangan ma’lumotlar o‘lchagichi maqomini oldi.
Xarajatlar bo‘yicha top-5 toifa
- Banklar — 12,9%;
- Turar-joy — 11,3%;
- Internet xizmatlar — 11,3%;
- Ichimliklar — 9,7%;
- Oziq-ovqat mahsulotlari — 8,1%.
Ushbu beshta toifa barcha joylashtirishlarning yarmidan ko‘pini tashkil qiladi. Qolgan segmentlar (reklama, sog‘liqni saqlash, avtomobillar, restoranlar, turizm, konsertlar, qurilish) teng taqsimlangan — har biri 3-6%.
Top brendlar
Joylashtirishda eng katta ulushlarni quyidagilar egalladi:
- Yandex Go Lavka — joylashtirishlar soni bo‘yicha yetakchi;
- Flavis (ichimliklar) — ikkinchi o‘rin;
- Navbatda: Centrum Air, Ozon, Korzinka, Uzum Bank, Credit Asia, Chexov, Magic City, Uzum Market.
Oylar bo‘yicha dinamika
- Yanvar: $3,92 mln;
- Fevral: $4,42 mln (+12,8%);
- Mart: $5,04 mln (+14%);
- Aprel: $5,91 mln (+17,3%);
- May: $6,01 mln (+1,7%) — avj;
- Iyun: $5,05 млн (-16%) — сезонная коррекция.
METER bahosi
Mavsumiy o‘zgarishlarga qaramay, bozor barqaror o‘sish sari harakat qilmoqda va yetuklik belgilarini ko‘rsatmoqda. Yarim yildagi 30,3 million dollar hajmi 2025-yil mahalliy sanoat uchun rekord bo‘lishi mumkinligini ko‘rsatadi.
Mohiyat
O‘zbekiston tashqi reklama bozori transformatsiyani boshdan kechirmoqda: statik shchitlar va qo‘lda joylashtirishdan raqamlashtirish, tahlil va shaffoflikka. Reklama beruvchilarning asosiy talabi — o‘lchovlilik: shunchaki joylashtirish emas, balki qamrov, aloqa chastotasi va samaradorlikni tushunish.
METER verifikatsiyasi sanoatni standartlashtirish yo‘lidagi muhim qadamdir. Platforma joylashtirishlarni mustaqil baholashni ta’minlaydi, bu esa reklama beruvchilar va agentliklarning ishonchini oshiradi. Ilgari bozor subyektiv baholar va kelishuvlar asosida ishlagan bo‘lsa, endilikda yagona o‘lchov paydo bo‘lmoqda.
Banklarning ustunligi (12,9%) agressiv raqobat bilan izohlanadi: 35 ga yaqin bank tashqi reklamadan faol foydalangan holda mijozlar uchun kurashmoqda. Ko‘chmas mulk va internet xizmatlari (11,3 foizdan) ham katta byudjetga ega yuqori raqobatli segmentlardir.
Yandex Go Lavka hududlarga tezkor yetkazib berish xizmatining kengayishi tufayli joylashtirish bo‘yicha yetakchilik qilmoqda. Flavis (ichimliklar) — O‘zbekistonda sharbat va ichimliklarning eng yirik ishlab chiqaruvchisi bo‘lib, brendingga faol sarmoya kiritmoqda.
Yanvar-may oylarida bozorning 53 foizga o‘sishi yuqori talabni ko‘rsatadi. Iyun oyidagi tuzatish (-16%) mavsumiy omil bilan bog‘liq: yozda ta’til va issiqlik tufayli reklama faolligi an’anaviy ravishda pasayadi.
Agar trend yilning ikkinchi yarmida ham saqlanib qolsa, bozorning umumiy hajmi 60 million dollardan oshishi mumkin, bu esa O‘zbekiston tashqi reklama sanoati uchun rekord bo‘ladi.
