Nega bu muhim
Litsenziyaning to‘xtatilishi Global Insurance Group’ning moliyaviy muammolari, mijozlarga tahdid (sug‘urta to‘lovlarini to‘lay olmaslik) haqida jiddiy signal bo‘ladi. Jarimadan keyin ixtiyoriy ariza berish — litsenziyani qaytarib olish, sanatsiya, bankrotlikdan qochishga urinish. 6 oy — qoidabuzarliklarni bartaraf etish, kapitalni to‘ldirish, moliyaviy ko‘rsatkichlarni tiklash uchun vaqt. Alskom (50 mln), Inson (40 mln), Semurg (31,5 mln) jarimalari – sug‘urta sektoridagi tizimli muammolar (to‘liq kapitallashtirmaslik, aktivlarni oshirib ko‘rsatish, majburiyatlarni bajarmaslik).
Nima bo‘ldi
- ILMA Global Insurance Group litsenziyasini 6 oyga to‘xtatib qo‘ydi;
- Kompaniyaning ixtiyoriy arizasi;
- Yangi shartnomalarni taqiqlash, eski shartnomalar bo‘yicha majburiyatlar saqlanib qolishi;
- Oktyabr: 10 kunga to‘xtatish, qoidabuzarliklar uchun 35 mln jarima;
- Jarimalar: Alskom 50 mln, Inson 40 mln, Semurg 31,5 mln.
Litsenziyani to‘xtatib turish
- 6 oy: 2026-yil noyabrdan aprelgacha — qoidabuzarliklarni bartaraf etish vaqti.
- Ixtiyoriy ariza: kompaniya litsenziyani qaytarib olmaslik, sanatsiya va bankrotlikdan qochish uchun o‘zi ariza bergan.
Taqiqlar:
- Yangi sug‘urta, qayta sug‘urta shartnomalarini tuzish mumkin emas;
- Mavjud shartnomalarni uzaytirish mumkin emas.
Majburiyatlar: kompaniya ilgari tuzilgan shartnomalar bo‘yicha majburiyatlarni bajarishi — mijozlarga sug‘urta tovonini to‘lashi kerak.
Qoidabuzarlik
- Oktyabr: ILMA moliyaviy ko‘rsatkichlarni buzganlik uchun litsenziyani 10 kunga to‘xtatib qo‘ydi, 35 mln.
Nima aniqlandi:
- Yetarli bo‘lmagan kapital (ILMA talablariga javob bermaydi);
- Aktivlarni oshirib ko‘rsatish (balansdagi soxta aktivlar);
- Majburiyatlarni bajarmaslik (mijozlarga to‘lovlarni kechiktirish);
- Zaxiralashning buzilishi (sug‘urta to‘lovlari uchun yetarli bo‘lmagan zaxiralar).
ILMA tavsiyasi
- Mijozlar: kamchiliklar bartaraf etilmaguncha Global Insurance Group’da polis rasmiylashtirishdan o‘zlarini tiyishlari kerak.
- Xavf: kompaniya moliyaviy muammolar tufayli sug‘urta tovonini to‘lamasligi mumkin.
Boshqa jarimalar
- Alskom: 50 mln — eng katta jarima.
- Inson: 40 mln.
- Semurg Insurance: 31,5 mln.
- Sababi: shunga o‘xshash qoidabuzarliklar (kapitalning yetarli emasligi, aktivlarni oshirib ko‘rsatish, majburiyatlarni bajarmaslik).
Sug‘urta sohasi muammolari
- To‘liq kapitallashtirmaslik: sug‘urtalovchilar mijozlar oldidagi majburiyatlarni qoplash uchun yetarli kapitalga ega emas.
- Aktivlarni oshirib ko‘rsatish: ILMA talablariga javob berish uchun balansdagi soxta aktivlar (ko‘chmas mulk, qimmatli qog‘ozlar).
- Majburiyatlarni bajarmaslik: pul yetishmasligi sababli mijozlarga to‘lovlarni kechiktirish.
- Zaxiralarning yetarli emasligi: sug‘urtalovchilar sug‘urta to‘lovlari uchun yetarli mablag‘larni zaxira qilmaydilar.
Keyin nima bo‘ladi
- 6 oy: Global Insurance Group qoidabuzarliklarni bartaraf etishi — kapitalni to‘ldirishi, balansni to‘g‘rilashi, majburiyatlarni bajarishi kerak.
- Agar bartaraf etmasa: ILMA litsenziyani qaytarib oladi, kompaniya bankrot bo‘ladi, mijozlar pul yo‘qotadi (sug‘urta mukofotlari, to‘lanmagan tovonlar).
- Agar bartaraf etsa: litsenziya tiklanadi, kompaniya ishlashda davom etadi.
Mijozlar uchun xavflar
- Yangi shartnomalar: Global Insurance Group’dan 6 oy davomida polislarni rasmiylashtirib bo‘lmaydi.
- Eski shartnomalar: kompaniya bajarishga majbur, ammo moliyaviy muammolar tufayli to‘lanmaslik xavfi mavjud.
- Bankrotlik: agar ILMA litsenziyani qaytarib olsa, mijozlar pul yo‘qotadi (sug‘urta jamg‘armasi barcha zararlarni qoplamaydi).
Mohiyat
- Sug‘urta bozori: O‘zbekistonda zaif, aholining ishonchi past (sug‘urta mukofotlari YIMning ~1%i, rivojlangan mamlakatlarda 5-7%).
- Muammolar: to‘liq kapitallashtirmaslik, aktivlarni oshirib ko‘rsatish, majburiyatlarni bajarmaslik, firibgarlik.
- ILMA tartibga solishni kuchaytiradi: jarimalar, to‘xtatib turishlar, bozorni zaif o‘yinchilardan tozalash uchun litsenziyalarni qaytarib olish.
- Global Insurance Group: kichik kompaniya, moliyaviy muammolar. Ixtiyoriy to‘xtatish bankrotlikdan qochishga urinishdir.
- Tizimli jarimalar: Alskom (50 mln), Inson (40 mln), Semurg‘ (31,5 mln) — muammolar bitta kompaniyada emas, balki sohada ekanligini ko‘rsatadi.
