Nega bu muhim
Avtoturargohning soatiga 12 ming so‘m bo‘lishi oylik maoshi yuqori bo‘lmagan fuqarolarga og‘irlik qilmoqda. Shahar markazida kuniga 8 soat ishlaydiganlar uchun oylik qiymat MHEKM ko‘rsatkichlaridan oshadi. Qiymatning yuqoriligi, shuningdek, olingan pullar qayerga ketayotgani bo‘yicha shaffoflikning yo‘qligi aholida savollar tug‘dirmoqda. Qo‘shni davlatlar bilan solishtirganda (Qozog‘istonda 100 tenge yoki 2302 so‘m, Tojikistonda 3 somoniy yoki 3879 so‘m) — Toshkentdagi tariflar iqtisodiy jihatdan asossiz va ijtimoiy jihatdan adolatsiz ko‘rinadi.
Nima bo‘ldi
- XDP deputatlari tariflar qiymatini qayta ko‘rib chiqishni taklif qildi.
- Tariflar qiymatini shakllantirishda aholining real daromadlarini hisobga olish.
- Tariflarni iqtisodiy asoslangan va kelib tushayotgan mablag‘lar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni shaffof qilish talabi.
- Ijtimoiy obyektlar (shifoxonalar, maktablar) oldida ma’lum muddatga bepul to‘xtash joyi.
Avtoturargoh tariflari
- Muammo: Markaz xodimlari uchun kuniga 12 ming so‘m/soat → deyarli 100 ming so‘m.
- Da’voning mohiyati: tariflar fuqarolarning daromadlariga mutanosib emas va kundalik foydalanishda MHEKMdan oshib ketadi.
- Taqqoslash: qo‘shni davlatlarda avtoturargoh bir necha barobar arzon → O‘zbekistondagi tariflar yuqori va mantiqsiz ko‘rinadi.
Partiya talablari
- Tariflarning ijtimoiy adolatliligi: ijtimoiy himoya darajasi va hayotiy ehtiyojlarni baholash.
- Shaffoflik: to‘plangan mablag‘lar va ularning sarflanishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar ochiq bo‘lishi kerak.
- Tibbiyot muassasalari, DXM, “Inson” markazlari, kutubxonalar oldida bepul avtoturargoh, belgilangan vaqt davomida bepul foydalanish.
- Bunday to‘xtash joylarining kamida 5 foizi imtiyozli toifalar uchun bepul va ushbu kvotani oshirish imkoniyati mavjud.
Taqiqlangan joylarda avtoturargoh
- Ba’zi to‘xtash joylari taqiqlovchi belgi o‘rnatilgan yo‘l qismlarida o‘rnatilgan.
- Pulli avtoturargohlar “agar to‘lagan bo‘lsang, mumkin” degan noto‘g‘ri tushunchani keltirib chiqaradi va bu YHQni buzish emas.
- Yo‘l harakati qoidalari bo‘yicha to‘xtash taqiqlangan joyda to‘lashdan keyin ham to‘xtash tenglik tamoyillariga ziddir.
Mohiyat
- Aholi daromadlariga nomutanosib yuqori narxlar noqulaylik tug‘dirmoqda.
- Avtoturargohlar kerak, shahar zamonaviy va qulay transport tizimiga muhtoj, lekin u yaxshi tahlil qilinishi kerak.
- Ba’zi to‘xtash joylari tenglik tamoyillarini buzadi.
- Ijtimoiy obyektlar, madaniy-ommaviy va sport sektori hududlari yaqinida avtoturargohlarning yanada qat’iy tamoyillarini joriy etish zarur.
