Nega bu muhim
Eksport iqtisodiy o‘sishning asosiy drayverlaridan biridir. Shu bilan birga, murakkab byurokratik tartib-taomillar tadbirkorlar uchun asosiy to‘siqlardan biri bo‘lib qolmoqda. Yangi chora-tadbirlar bir vaqtning o‘zida ikkita strategik yo‘nalishga qaratilgan – tashqi savdo bozorlarini kengaytirish va biznes yuritish shartlarini tubdan soddalashtirish.
Nima bo‘ldi
- O‘zbekiston 2030 yilga borib eksport hajmini 45 mlrd dollarga yetkazishni maqsad qilgani aytildi.
- Buning uchun mamlakat an’anaviy yo‘nalishlar bilan cheklanib qolmasdan, yuqori marjali yangi bozorlarga chiqishi kerak.
- Tashqi bozorlar va talab tahliliga ko‘ra, qurilish materiallari, yengil sanoat, elektrotexnika, oziq-ovqat, maishiy kimyo, mashinasozlik va metallurgiya tarmoqlarida katta zaxiralar borligi aniqlangan.
- Prezident mavjud salohiyatni to‘liq ishga solish, yangi bozorlarni faolroq ochish, tashqi savdo mexanizmlarini soddalashtirish bo‘yicha ko‘rsatmalar berdi.
Raqamlar va faktlar
Eksport o‘sishi uchun quyidagilar zarur:
- istiqbolli mamlakatlar bilan imtiyozli savdoni rivojlantirish;
- savdo-iqtisodiy aloqalarni faollashtirish;
- chegara punktlarining infratuzilmasi va o‘tkazuvchanlik qobiliyatini eksport va importning o‘sishiga mutanosib ravishda kengaytirish.
Korxonalar
- Bugungi kunda: 81 ta davlat organi tomonidan tadbirkorlarga 739 turdagi xizmat ko‘rsatilmoqda, shundan 576 ta xizmat tarqoq holda ko‘rsatilmoqda.
- Go‘sht mahsulotlarini ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish uchun quyidagilar zarur: 17 ta jarayondan o‘tish va 10 ta turli muassasalarga murojaat qilish.
- Bundan tashqari, buxgalteriya, soliq, eksport, sertifikatlash bo‘yicha konsalting xizmatlari ko‘rsatadigan yagona servis platformasi mavjud emas.
- Shu bilan birga, bunday xizmatlarni banklar, sug‘urta kompaniyalari, birjalar, brokerlar, logistika operatorlari, biznes-ta’lim va trening dasturlari bilan integratsiya qilish mumkinligi ta’kidlandi.
Biznes
- Tadbirkorlar uchun barcha davlat va xususiy xizmatlarni bir joyda mujassam etadigan «Biznes hamroh» markazlari tashkil etish taklifi bildirildi.
- Keyinchalik, rejaga ko‘ra, Savdo-sanoat palatasi huzurida markazlar tashkil etiladi;
- Xizmatlar «yagona darcha» tamoyili asosida yagona elektron platforma orqali ko‘rsatiladi;
- Biznes murojaatlari bilan ishlash bo‘yicha tunu kun ishlaydigan «koll-markaz» tashkil etiladi.
- Prezident bu taklifni ma’qullab, korxonani tashkil etish va faoliyatini yo‘lga qo‘yishdan tortib, tayyor mahsulotni sotish va eksport qilishgacha bo‘lgan biznesni qo‘llab-quvvatlash jarayonini to‘liq qamrab olish bo‘yicha ko‘rsatma berdi.
Mohiyat
- So‘nggi yillarda O‘zbekiston davlat xizmatlari sohasini faol isloh qilmoqda, biznes jarayonlarini raqamlashtirmoqda va eksportga yo‘naltirilgan o‘sish modeliga e’tibor qaratmoqda.
- 2030-yilga borib 45 milliard dollarlik eksport maqsadi hozirgi ko‘rsatkichlardan ancha yuqori bo‘lib, logistika va infratuzilmadan tortib, tadbirkorlarni qo‘llab-quvvatlash va bozorlarni diversifikatsiya qilishgacha bo‘lgan tizimli o‘zgarishlarni talab qiladi.
- Tadbirkorlar uchun bu: byurokratiyani kamaytirish, biznesni boshlash muddatlarini qisqartirish, eksportga osonroq chiqish demakdir.
- Umuman iqtisodiyot uchun: neftdan tashqari eksportning o‘sishi, tashqi savdo geografiyasining kengayishi va O‘zbekiston mahsulotlarining jahon bozorlarida raqobatbardoshligini oshirish.
