Nima uchun bu muhim:
Bu kredit bozorining shaffofligi sari qo‘yilgan qadamdir — fuqarolar kreditlarning haqiqiy qiymatiga kirish imkoniyatiga ega bo‘ladilar, foydali takliflarni tanlashlari mumkin, regulyator esa moliyaviy xatarlar ustidan nazoratni kuchaytiradi.
Nima bo’ldi:
- 1-iyul holatiga ko‘ra, avtokreditlar bo‘yicha o‘rtacha stavka yillik 24,1 foizni, mikroqarzlar bo‘yicha yillik 34,9 foizni tashkil etdi.
- 14-iyul holatiga ko‘ra, avtokreditlar o‘rtacha yillik 24,3 foizni, mikroqarzlar 34,5 foizni tashkil etdi.
- Apex Bank (40,6-40,8%), TBC Bank (39%), Tenge Bank (39,5%) da mikroqarzlar tariflari 40-41% gacha yetadi.
- Mikroqarzlar bo‘yicha eng past stavkalar: Aloqabank (21,4-22,1%), InfinBank (25,6%), NBU (25,9%).
- Avtokreditlar bo‘yicha: Ipoteka bank (21,1%), OFB (21,2%), NBU (23,3-23,5%) eng yaxshi shartlarni taklif qilmoqda; Hamkorbank (29% gacha) — narx diapazonining yuqori qismida.
Nima deyishdi:
MBning tushuntirishicha, ma’lumotlarni e’lon qilish bozordagi noaniqlikni kamaytiradi, qarz oluvchilar uchun taqqoslash va tanlash imkoniyatlarini kengaytiradi.
Mohiyat:
- Nashr 2-iyuldan boshlab tajriba tariqasida boshlandi, ma’lumotlar Markaziy bankning kredit axboroti davlat reyestri asosida shakllantirilmoqda.
- Bir nechta kreditga ega bo‘lgan qarz oluvchilar – o‘sib borayotgan muammo: 5% dan 11% gacha — 2020-yildan beri 3+ kreditga ega bo‘lgan odamlarning ulushi; qarz yuki daromadning 34% ni tashkil qiladi, ba’zilari 100 foizgacha (DSTI).
- Avtokreditlar bo‘yicha vaziyat yaxshilanmoqda: DSTI 69 foizdan 61 foizga tushdi, LTV — biroz kamaydi; biroq mikroqarzlar likvidlik va to‘lovsizlik bo‘yicha sezilarli xatarlarga ega.
