Nega bu muhim
Bu O‘zbekistonning jahon qimmatbaho metallar bozoridagi rolini kuchaytiradi va investorlarning mamlakat tog‘-kon sanoatiga bo‘lgan qiziqishini oshirishi mumkin. Oltin qazib olishning o‘sishi eksportga, valyuta zaxiralarini mustahkamlashga va iqtisodiyotni diversifikatsiya qilishga yordam beradi.
Asosiy faktlar
- 2024-yilda jahon miqyosida oltin qazib olish 3 661 tonnani tashkil etib, o‘tgan yilga nisbatan qariyb 0,5 foizga o‘sdi.
- O‘zbekiston 129,1 tonna oltin ishlab chiqardi, bu jahon ishlab chiqarishining taxminan 3,5 foizini tashkil etadi.
- Qozog‘iston 2024-yilda 87 tonna qazib oldi, mamlakat taxminan 14-o‘rinni egalladi.
- Yetakchi ishlab chiqaruvchi davlatlar: Xitoy (380 tonna), Rossiya (330 tonna), Avstraliya, Kanada va AQSH.
Mohiyat
Oltin qazib olish O‘zbekiston iqtisodiyotining strategik sektori bo‘lib qolmoqda; eng yirik kon — Muruntov ko‘p yillardan beri ishlab turibdi va ishlab chiqarishning sezilarli qismini ta’minlaydi. Qazib olishning o‘sishiga qaramay, jahon narxlari va oltinga bo‘lgan talab o‘zgaruvchan bo‘lib qolmoqda: zargarlik sanoati, masalan, talabni kamaytirdi, ammo iste’molchilarning xarajatlari oshdi. (agar mavjud bo‘lsa, bu yerda so‘nggi ma’lumotlar bilan to‘ldirish maqsadga muvofiq).
