Nega bu muhim
Umumiy ovqatlanish sohasi soliq tushumlariga sezilarli hissa qo‘shadi, bu uning o‘sishi va ko‘lamini aks ettiradi. Soha yetakchilari — KFC, Evos, Oqtepa Lavash yirik tarmoqlar fiskal bazani shakllantirishda asosiy rol o‘ynashini ko‘rsatmoqda. Soliq yukining oshishi narxlar shakllanishiga, investitsiya muhitiga va sohadagi kichik biznesning raqobatbardoshligiga ta’sir qilishi mumkin.
Asosiy faktlar
- 20 126 ta umumiy ovqatlanish tashkilotlari 2025-yilning yetti oyida 963,3 mlrd so‘m soliq to‘lagan.
- Shundan 184,2 mlrd so‘mni (19,1%) 20 ta eng yirik soliq to‘lovchilar ta’minlagan.
- Ushbu 20 ta kompaniyaning tovar aylanmasi 2,4 trln so‘mni tashkil etdi.
Yirik o‘yinchilar to‘laydigan soliqlarning asosiy turlari:
- QQS — 78,2 mlrd so‘m
- JSHDS — 49,6 mlrd so‘m
- Foyda solig‘i — 33,2 mlrd so‘m
- Ijtimoiy soliq — 21,4 mlrd so‘m
- Boshqa soliqlar — 1,8 mlrd so‘m
Mohiyat
Umumiy ovqatlanish O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatish va savdo sohasida jadal rivojlanayotgan tarmoqlardan biri bo‘lib, uning rivojlanishi iste’molchilarning afzalliklari, sayyohlik faoliyati va shahar infratuzilmasidagi o‘zgarishlar bilan chambarchas bog‘liq. O‘tgan davrlarda savdo va xizmatlardan soliq tushumlarining o‘sishi kuzatilgan bo‘lib, bu iqtisodiyotning umumiy o‘sish tendensiyalari va soliq intizomining yaxshilanishini aks ettiradi.
Kichik va o‘rta korxonalar uchun soliq xarajatlarining ulushi biznesning rentabelligini baholashda, ayniqsa, ijara haqi, mahsulotlar va kommunal xizmatlar narxlari oshganda muhim ahamiyatga ega.
